عرضه پول،طبقه بندی پول و کل های پولی

  این مقاله توسط آقایان امیرحسین و نوید اسماعیلی از دانشجویان دانشکده ی بازار نوشته شده است.

موجودی پولی تمام ارز و سایر ابزارهای نقدی موجود در اقتصاد یک کشور است. موجودی پولی تقریباً شامل پول نقد، دارایی و سپرده‌هایی که قابلیت تبدیل شدن به وجه نقد را دارند، می‌شود.

کشور‌‌ها معمولا از طریق ترکیبی از بانک‌ مرکزی و خزانه‌داری خود، ارز کاغذی و سکه منتشر می‌کنند. مرجع پولی در یک کشور از طریق الزاماتی که بانک‌ها برای نگهداری ذخایر، نحوه اعطای اعتبار و سایر موارد پولی که در اختیار دارند، بر موجودی پول در دسترس عموم تأثیر می‌گذارند.

اقتصاددانان میزان موجودی پولی و سیاست‌های مرتبط با آن را تجزیه و تحلیل می‌کنند. آنها با بررسی نرخ‌های بهره و تغییرات در میزان گردش پول در اقتصاد به تحلیل تأثیرات احتمالی آن بر سطوح قیمت، تورم و چرخه تجاری می‌پردازند. در ایالات متحده، سیاست‌های فدرال رزرو مهم‌ترین عامل تعیین کننده در موجودی پولی است.

افزایش میزان پول معمولاً با نرخ‌های بهره پایین همراه می‌شود، که به نوبه خود میزان سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. در این شرایط پول بیشتری در دست مصرف کنندگان قرار می‌گیرد و در نتیجه تقاضا کالا و خدمات را تحریک می‌کند. کسب و کارها با سفارش مواد اولیه بیشتر و افزایش تولید به این شرایط واکنش نشان می‌دهد. افزایش فعالیت‌های تجاری تقاضا برای نیروی کار را افزایش می دهد. نتیجه اصلی این فرآیند‌ها رشد اقتصادی است. تغییرات در میزان موجودی پولی مدت‌هاست که به عنوان یک عامل کلیدی در هدایت عملکرد اقتصاد کلان و چرخه‌های تجاری در نظر گرفته می‌شود.

طبقه بندی موجودی پولی:

انواع گوناگونی از پول، در موجودی پولی وجود دارد که بر اساس نوع، اندازه و نحوی نگهداری آنها طبقه‌بندی می‌شوند، عموماً این طبقه‌بندی را با عنوان M، مانندM0 وM1، M2 و M3 نامگذاری می‌کنند. تمام این طبقه‌بندی‌ها به طور گسترده در جهان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و هر کشور ممکن است از طبقه‌بندی‌های متفاوتی استفاده کند. اطلاعات مربوط به ذخایر پول معمولاً توسط دولت یا بانک مرکزی کشور به صورت دوره‌ای جمع آوری، ثبت و منتشر می‌شود. به عنوان مثال در ایالات محتده فدرال رزرو این اطلاعات را به صورت هفتگی و ماهانه اندازه گیری و منتشر می‌کند. این طبقه‌بندی‌ها منعکس کننده انواع مختلف نقدینگی هر نوع پول در اقتصاد است.

پایه پولی یا Monetary Base :

پایه پولی جزئی از موجودی پول یک کشور است. پایه پولی از دو قسمت اصلی تشکیل شده است.

قسمت اول کل وجوه نقد (اسکنال و سکه) است که در گردش عمومی یا در دست مردم است. (M0)
قسمت دوم سپرده‌های بانک‌های تجاری که در ذخایر بانک مرکزی نگهداری می شود.

در ایالت متحده، هنگامی که فدرال رزرو وجوه جدیدی برای خرید اوراق قرضه از بانک‌های تجاری ایجاد می کند، بانک‌ها شاهد افزایش ذخایر خود هستند که باعث گسترش پایه پولی می شود. پایه پولی گاهی اوقات به عنوان پول پرقدرت (HPM) شناخته می شود زیرا می توان آن را از طریق فرآیند بانکداری ذخیره کسری گسترش داد.

پول برای واجد شرایط بودن به عنوان وجه نقد باید به عنوان تسویه نهایی یک معامله در نظر گرفته شود. مثلاً اگر شخصی برای پرداخت بدهی از پول نقد استفاده کند، آن معامله قطعی است. علاوه بر این، نوشتن چک در برابر پول در حساب جاری یا استفاده از کارت نقدی نیز می‌تواند نهایی در نظر گرفته شود، زیرا معامله پس از تسویه توسط سپرده‌های نقدی واقعی پشتیبانی می‌شود. در مقابل، استفاده از اعتبار برای پرداخت بدهی به عنوان بخشی از وجوه نقدی واجد شرایط نیست، زیرا این مرحله نهایی معامله نیست. استفاده از اعتبار فقط یک قرارداد برای بدهی بر پایه اعتماد بین یک طرف، شخص یا کسب و کار دریافت کننده و صادرکننده است.

پایه پولی توسط یک مرجع پولی، معمولاً بانک مرکزی یک کشور، کنترل می‌شوند. آنها معمولاً می توانند پایه پولی) اعم از گسترش یا انقباض) را از طریق عملیات بازار باز یا سیاست های پولی تغییر (گسترش یا انقباض) دهند. در بسیاری از کشورها، دولت می تواند با خرید و فروش اوراق قرضه دولتی در بازار آزاد، کنترل خود را بر پایه پولی حفظ کند.

M1

M1 شامل پول نقد (اسکناس و سکه)، سپرده‌های بانکی (کوتاه مدت) و سایر سپرده‌های دیداری (حساب جاری و چک‌های مسافرتی) می‌شود. M1 نقدشونده‌ترین بخش موجودی پول است، زیرا حاوی ارز و دارایی‌هایی که می‌توانند به سرعت به پول نقد تبدیل شوند، است.

M1 اولین و مهم‌ترین سطح پول یک کشور است که به عنوان وسیله مبادله استفاده می شود. در اقتصاد امروزی رایج‌ترین ابزار مبادله پول نقد یا استفاده از کارت‌های نقدی و پرداخت‌های اینترنتی است که سپرده‌های متصل به آنها در طبقه بندی M1 قرار می‌گیرد. طبقه‌بندی M1 معیاری است که اغلب توسط اقتصاددانان برای اشاره به مقدار پول در گردش در یک کشور استفاده می شود. برای اکثر بانک‌های مرکزی، M1 تقریباً همیشه شامل پول در گردش و ابزارهای قابل نقد شدن است. اما در تعاریف آن تفاوت‌های جزئی در سراسر جهان وجود دارد. به عنوان مثال، M1 در منطقه یورو شامل سپرده‌های یک شبه نیز می شود.

برای مدت‌ها، اندازه گیری میزان پول در گردش (M1) نشان دهنده رابطه نزدیک بین موجودی پول و برخی متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP) تورم و سطوح قیمت بود. اقتصاددانانی مانند میلتون فریدمن در حمایت از این نظریه استدلال کردند که موجودی پول با همه این متغیرها در هم تنیده است. با این حال، در چند دهه گذشته، رابطه بین آن و متغیرهای اولیه اقتصادی در بهترین حالت نامشخص بوده است. بنابراین، اهمیت میزان پول در گردش که به عنوان راهنما برای اجرای سیاست پولی در ایالات متحده عمل می کند، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

M2

M2 سطح دوم از موجودی پول است که شامل تمام عناصر M1 و همچنین "شبه پول" می‌شود. M1 شامل سپرده‌های نقدی و چکی است، در حالی که شبه پول به سپرده‌های پس‌انداز، اوراق بهادار و سایر سپرده‌های مدت‌دار (در مقادیر کمتر از 100000 دلار) اشاره دارد. این دارایی‌ها نقدشوندگی کمتری نسبت به M1 دارند و مستقیما برای وسیله مبادله‌ در بازار مناسب نیستند، اما می‌توانند به سرعت به پول نقد یا سپرده‌های چکی تبدیل شوند.

M2 طبقه‌بندی پولی گسترده تری نسبت به M1 است زیرا شامل دارایی‌هایی است که نقدشوندگی بالایی دارند اما نقدی نیستند. یک مصرف‌کننده یا صاحبان کسب‌وکار معمولاً هنگام خرید یا پرداخت قبوض از سپرده‌های پس‌انداز و سایر اجزای  M2 که شامل M1 نمی‌شود، استفاده نمی‌کند. M1 و M2 ارتباط نزدیکی با هم دارند و اقتصاددانان ترجیح دارند در بحث‌های اقتصادی از تعریف گسترده‌تر یعنی M2 به عنوان نقدینگی استفاده کنند. زیرا در اقتصادهای الکترونیک امروزی امکان انتقال بین انواع مختلف حساب به راحتی در دسترس عموم قرار دارد. به عنوان مثال، یک نهاد تجارت ممکن است 10000 دلار از یک حساب سپرده مدت‌دار به حساب جاری خود منتقل کند. این انتقال M1 را افزایش می‌دهد، در حالی که ‌M2 ثابت باقی می‌ماند.
M2 به عنوان نقدینگی، عامل مهمی در پیش‌بینی مسائلی مانند تورم است. تورم و نرخ‌های بهره پیامدهای عمده‌ای برای اقتصاد عمومی دارند، زیرا این نرخ‌ها به شدت بر اشتغال، مخارج مصرف‌کننده، سرمایه‌گذاری تجاری، قدرت ارز و تراز تجاری تأثیر می‌گذارند.

در ایالات متحده، فدرال رزرو که اطلاعات پولی را منتشر می کند، فقط M1 و M2 را پوشش می‌دهد. داده‌های مربوط به سپرده‌های بلند مدت، وجوه مربوط به نهاد‌های تحاری، و سایر دارایی‌های نقدینگی بزرگ که M3 نامیده می‌شوند به صورت فصلی منتشر می‌شوند.

در ایالات متحده، وظیفه دوگانه فدرال رزرو ایجاد تعادل بین بیکاری و تورم است. یکی از روش‌های مهم برای برقراری این تعادل، تغییرات در میزان M2 است. بررسی M2 بینش مهمی در مورد جهت، هدف و اثربخشی سیاست بانک مرکزی ارائه می دهد. در ایالات متحده M2 همراه با اقتصاد رشد کرده است و از 4.6 تریلیون دلار در ژانویه 2000 به 21.75 تریلیون دلار در جولای 2022 رسیده است.

M3

طبقه‌بندی M3 گسترده‌ترین سطح برای اندازه گیری موجودی پول یک اقتصاد است.این نوع پول بیشتر به‌عنوان یک ذخیره‌کننده ارزش تأکید می‌کند تا به عنوان وسیله مبادله، از این رو دارا‌یی‌هایی که امکان نقد شوندگی کمتر دارند، در M3 گنجانده می‌شود. این نوع دارایی‌ها به راحتی قابل تبدیل به پول نقد نیستند و بنابراین در صورت نیاز فورا آماده استفاده نیستند. M3 شامل M2 و همچنین سپرده‌های مدت‌دار بزرگ، حساب‌های سپرده تحاری نهاد‌های اقتصادی، قراردادهای بازخرید کوتاه مدت (ریپو) و دارایی‌های نقدی بزرگتر از  100000 دلار است. m3 ارتباط نزدیک‌تری با امور مالی مؤسسات مالی و شرکت‌های بزرگ‌تر دارد تا با افراد و مشاغل کوچک.

این مقاله توسط دانشجویان دانشکده ی بازار گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی نگارش یافته است و گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی نسبت به کلیه ريسك ها، تصمیمات، برداشت ها و اقدامات شما عزیزان، سلب مسئولیت می نماید و مسئولیت یا پاسخی برای معاملات دوستان نخواهد داشت.

در گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی دوره های مختلفی وجود دارد که می توان به کتاب بازاریابی در رکود، آموزش مدیریت سرمایه، دوره جامع ارزهای دیجیتال، دوره رایگان آشنایی با ارزهای دیجیتال، دوره معامله گری در بازارهای مالی، آموزش صرافی کوکوین  و تحلیل بازارهای مالی و پیش بینی اقتصاد 1401  اشاره کرد.
مقالات گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی در دسته بندی های تحلیل ارز دیجیتال، تحلیل اتریوم، تحلیل آلت کوین ها، تحلیل بیت کوین، تحلیل ریپل، تحلیل دوج کوین است.