تفاوت سرمایه گذار و سفته باز در بازارهای مالی

این مقاله توسط آقای آرش جهانگیری از دانشجویان دانشکده ی بازار تهیه شده است.

در این مقاله که برگرفته  از کتاب سرمایه گذار هوشمند اثر بنجامین گراهام است به بررسی دو موضوع حیاتی برای ورود به بازارهای مالی خواهیم پرداخت.

• شناخت و تفاوت سرمایه‌گذار و سفته‌باز
• انواع سرمایه گذار

مقدمه

این مقاله اساسا با دیدگاه بازار رمز ارزها نگارش شده و مثال های استفاده شده در مقاله از بین ارزهای دیجیتال انتخاب شده است و به این منظور نیست که مورد تایید برای سرمایه گذاری است. تماما سعی شده مقدار ها و درصد ها با اصل نگاه سرمایه گذارای در منافات نباشد. قبل از ورود به هر بازاری باید بدانیم که در چه شرایطی قرار دارد یعنی نباید کورکورانه سرمایه را وارد هر مارکت و بازاری کرد...

برای یک سرمایه‌گذار حرفه ای  در ابتدا  نیاز نیست ۱هوش خیلی بالا ۲دیدتجاری غیر معمول ۳رانت  داشته باشد بلکه آنچه مهمتر است ۱چارچوب منطقی و استوار(استراتژی داشتن) ۲توانایی کنترل احساسات(خودشناسی و روانشناسی)  ۳خودداری از تخطی از چارچوب(وفاداری به استراتژی) است. در تمامی کتب و آموزش های اصولی در جهان به سه مورد دوم بیشتر تاکید شده وهمواره زمانی که سه مورد دوم رعایت میشود سه مورد اول برای ما بوجود می اید. در صورتی که به  بازگشت اصل سرمایه و بازدهی کافی توجه نشود در دام  سفته‌بازی گرفتار شده است یعنی درصورتی که این دو اصل را قبل از خرید هر دارایی در نظر نگیریم ما دچار سفته بازی شده ایم . تمایز بین سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی همیشه مفید است و اساسا سفته بازی بد نیست. مردم عادی زمانی که بازار نزولی است انرا سفته بازی میدانند و هر وقت بازار رشد کند خریدار میشوند و فکر میکنند سرمایه‌گذار هستند در حالی که برعکس است یعنی دیدگاه مردم عالی نادرست است و معمولا مردم عادی کورکورانه رفتار میکنند و زیان های خود را گردن دولت و نظام و شرایط خاص و بحران ها می اندازند در حالی که اصول کاملا شفاف است ولی عمل کردن به انها بسیار سخت است و کار ساده تر شانه خالی کردن و اموزش ندیدن است.

رفتار مردم در بازارها به دو دسته ۱. کورکورانه ۲. هوشمندانه  تقسیم میشوند.

برای سفته بازی  کوکورانه سه مشخصه وجود دارد.

1.  سفته‌بازی کردن درحالی که فکر کنیم سرمایه‌گذار هستیم
2.  سفته‌بازی بدون دانش و مهارت
3.  به خطر انداختن پول بیش از توان باخت

این مقاله بیشتر به تشریح دیدگاه سرمایه گذاری میپردازد و فقط اشاره کوچکی به دیدگاه کورکورانه سفته بازی داشتیم.

 در ادامه به انواع دیدگاه های سرمایه گذاری هوشمندانه و حرفه ای خواهیم پرداخت

زمانی که یک بازار صعودی شده زمان ورود به یکباره سرمایه نیست بلکه زمان خروج تدریجی است.

سرمایه گذراران حرفه ای به دو دسته 1- تدافعی  2- تهاجمی تقسیم میشوند .

1-تدافعی

سرمایه گذار تدافعی باید بداند با توجه به ایمنی بدون زحمت بیشتر از میانگین بازار را کسب نخواهد کرد و همه افراد حرفه ای و هوشمند ابتدا به هر بازاری به  صورت تدافعی وارد میشوند و در صورتی که موفق باشند میتوانند تهاجمی شوند.

در حالت کلی سرمایه گذار تدافعی باید سرمایه خود را بین بیت کوین و استیبل کوین و الت های ماژور تقسیم کند زیرا حفظ اصل و فرع  سرمایه مهمتر از کسب سود است.

تدافعی باید تورم را درک کند زیرا  باعث میشود الت کوینها از استیبل ها بهتر عمل کنند و رشد سودا گرانه در بازار را هم بهتر تشخیص دهد.

در زمانهای صعود و نزول شدید معمولا دیدگاه های سفته بازی و سرمایه گذاری تغییر میکند که این یک تله سرمایه است و در انها شکار نقدینگی صورت میگیرد .

تنوع سازی سبد سرمایه با تدافعی مغایرت ندارد ولی نباید به گونه ای باشد که از چاچوب اصلی خود خارج شویم.

سه مفهومی که یک سرمایه گذار تدافعی باید انرا درک کند به شرح زیر است :

•  حتما از صرافی معتبر خرید کند و به کیف پول انتقال دهد
•  اگر سرمایه به حدی زیاد است که در صورت ضرر نمیتواند تحمل کند از مشاور با سابقه استفاده کند
•  به صورت ماهانه خرید کند (میانگین یک دلار)

هدف اول حفظ سرمایه هدف دوم کسب سود

سرمایه گذارتدافعی بدلیل خطر پذیری کمتر پاداش کمتری خواهد داشت ولی ایمنی و اسایش فکری بیشتری دارد ویک تدافعی نباید سفته بازی کند زیرا با روح تدافعی در تضاد است.

در صورتی که هوشمندی. زیرکی. مهارت و پیشرو بودن خود را افزایش دهد میتواند به بازدهی خود ارتقا دهد. زمانی که قیمت رشد زیادی کرده یعنی در شرایط سفته بازی قرار دارد و در این زمان باید بصورت پله ای نقد کرد و از بازار خارج شد و بعد از ریزش بازار دوباره خرید را انجام داد.

در نگاه کلی به سبد تدافعی:

• نباید بیشتر از 5 کوین را باهم داشت.
• نباید هیچ کدام بیشتر از 25 درصد سبد باشد.
• نباید مجموع کوین ها بیشتر از 50 درصد باشد.
• باید همیشه 50 درصد استیبل کوین(تتر دای) داشته باشیم.

( در نگاه بیت کوین ماکسیمالیستی بجای استیبل کوین بیت قرار دارد و باید 70 درصد باشد و الت کوینها 30 درصد)

نکته1 :  این اعداد حداکثری هستند و نباید از این اعداد عبور کند .

نکته2 : در صورتی که  در قیمت بالا خریداری شود این روش محاسن خود را از دست می دهد.

اصول حاکم بر انتخاب سرمایه گذار تدافعی:

•  تنوع سازی نباید بدون بررسی باشد.
•  ترجیحا ماژور باشد.
•  قدیمی باشد.
•  قیمت در فاز انباشت باشد یعنی پیش خور نشده باشد
•  نیاز به تغییرات متعدد نیست.
•  گران خریدن نوعی ضرر است.
•  سالی یکبار سبد را دستکاری میکند.

2- تهاجمی

نتایج تهاجمی باید از تدافعی به مراتب بهتر باشد(ولی کسی که تدافعی نبوده نمیتواند تهاجمی را به خوبی اجرا کند) پس با درک روشنتری وارد روش تهاجمی میشود.

مطالعه در مورد بازار به ضرر ما ختم نمیشود

سرمایه گذار تهاجمی به سه روش میتواند در بازار فعالیت کند.

1. نوسان گیری کند( سفته بازی هوشمندانه)
2. سرمایه گذاری کوتاه مدت انجام دهد( هفتگی و ماهانه)
3. هلد HOLD  کند.

نکته : هرکدام را باید در چارچوب مختص به خودش انجام دهد.

نتایج معمولا تا انجا که قابل پیش بینی هستند پیش خور شده اند و از سه طریق میتوان تشخیص داد که پیش خور شده  اند یا خیر:

•  نتایج خوب امسال نشان از پیش خور شدن دارد
•  در جامعه زیاد صحبت میشود.
• با اینکه در مسیر صعود است در رسانه ها  گفته میشود که اینده خوبی در راه است.

تحلیلگران عمومی در تحلیل های خود مبالغه میکنند زیرا پتانسیل سود دارد و اگر اشتباه باشد میگویند در تئوری درست است پس در راه تهاجمی نباید از هرکسی مشاوره بگیریم.

در بازار های مالی معمولا هرچیزی که طرفدار کمی دارد در نهایت بهتر از میانگین بازار عمل میکند و سرمایه گذار تهاجمی باید بتواند از نا اگاهی دیگران استفاده کند.

سود زیاد و کلان صبر و زمان زیادی میخواهد.

برای کسی که بازی را بلد باشد و دنبال اموزش باشد ریسک کم میشود.

سرمایه گذار تهاجمی باید دنبال قیمت های چانه زنی باشد یعنی کوین هایی که بنیاد خوبی دارند ولی 30 الی 40 درصد زیر ارزش میانگین خود قرار دارد.

پیدا کردن قیمت چانه زنی در بازار سخت نیست ولی فعالیت و پویایی میخواهد.

حتی اگر 5 درصد بیشتر از شاخص بدست اوریم در بازه زمانی 15 ساله سود ما قابل پیش بینی نخواهد بود.

برای سرمایه گذار تهاجمی دو رهیافت وجود دارد:

1. رهیافت منفی 
2. رهیافت مثبت

1 -رهیافت منفی:

همه سرمایه گذاران تهاجمی باید ابتدا تدافعی شروع کنند و زمانی که تهاجمی شد نباید به مزایای رقابتی خود اکتفا کند ولی باید با علایق شخصی وی همخوانی داشته باشد.

در اصل الگو و شاخصی برای سنجش تهاجمی وجود ندارد ولی یک فرد تهاجمی باید بداند که فقط زمانی که قیمت در شرایط چانه زنی (30درصد زیر قیمت میانگین) قرار دارد وارد شود...

وضعیت اعتبار. نرخ تنزل. تورمی یا ضد تورمی و بلاکچین کوین یا توکنی  که خریداری میشود باید قبل از خرید بررسی شود.

در صورتی که از این فیلتر ها عبور کند شرایط خوب گذشته باز هم قابل تکرار است ولی اگر ایمنی و اعتبار کافی را نداشته باشد در صورتی که بازدهی خوبی داشته باشد هم از خرید چنین پروژه هایی بهتر است چشم پوشی  شود.

در زمان های بحران و رکود همه بازار مستعد ریزش میشود حتی اگر بهترین انتخاب را داشته باشیم واین موضوع برای سرمایه گذار تهاجمی بسیار مهم است.

زمانهایی که قیمت بالای نرخ میانگین است نباید خرید انجام شود و در صورتی که صبور باشیم قیمت به سطوح پایینتر هم خواهد امد. تقریبا همه کوینها از احتمال ریزش اسیب میبینند حتی استیبل ها هم از این  قاعده مستثنی نیستند و این داستان به طور عکس هم صادق است.

در زمانهایی که یک کوین با بنیاد کم طرفدار شده و در سقوط قرار گرفته برنده اصلی خریدار است.

کوین ها توکن های جدید معمولا در زمان رونق بازار عرضه میشوند که این موضوع اصلا خوب نیست زیرا معمولا عرضه های اولیه فروشنده های خاص خود را دارند و این موضوع در جامعه کریپتو شایع تر از بازار بورس است پس مهارت بررسی بنیاد توکن یا بلاکچین برای فرد تهاجمی اهمیت دارد.

زمانی که در میانه بازار گاوی همه التهای مینور و میدل و شت کوینها هم رشد میکنند یعنی اولین نشانه پایان بازار گاوی بوجود امده است. معمولا بی احتیاطی عمومی در خرید و اشتیاق شرکتهای بزرگ برای فروش باعث ریزش بازار میشود.

2 -رهیافت مثبت:

خصوصیات سرمایه گذار تهاجمی:

•  خرید در بازار فروشنده و برعکس
•  شناسایی موقعیت های مستعد رشد
•  خرید در قیمت چانه زنی
•  شناسایی موقعیت های خاص

یک تهاجمی باید تحلیل تکنیکال بلد باشد و یک استراتژی مشخص داشته باشد زیرا با شانس و موهبت الهی نمتوان خرید کرد.

همیشه باید به این موضوع توجه داشت که هرچه کوین مورد نظر شناخته شده تر باشد با شاخص و بیت هم راستاتر میشود و در اکثر اوغات قیمتها سفته بازانه است.توکنهایی که تازه لیست میشوند شاید سود خوبی داشته باشند ولی اکثرا نیاز به رانت دارند پس باید در برابر وسوسه های متعدد فروتن بود. نباید بیشتر از تحمل ضرر سرمایه را وارد یک معامله کنیم.

قبل از ورود سرمایه دو نکته اهمیت دارد.

1. اهداف و بررسی ها را براورده کند.
2. از سیاست های مردم وعموم جامعه فاصله داشته باشد.

معمولا کوین هایی که محبوبیت خود را از دست داده اند و بطور موقت در نرخ های پایین معامله میشوند بیشتر مستعد رشد هستند زیرا بی توجهی عمومی باعث ریزش های موقتی میشود. ریسک به ریوارد باید همیشه مورد بررسی قرار بگیرد.

در اخبار ورسانه معمولا از کاه کوه میسازند و همین امر باعث قیمت های چانه زنی میشود.زمانی که یک کوین پر طرفدار شروع به کاهش قیمت میکند یعنی اتفاقی در بنیاد ان افتاده و در حالت کلی کوین های سالم با شاخص وبیت هم مسیر هستند یعنی صرفا کاهش قیمت کوین یا توکن باعث جذابیت در خرید نمیشود ولی انهایی که باثبات بوده اند ولی در قیمتهای کمتر از میانگین چند ساله قرار دارد فرصت ها را علنی میکند.

بین سود خالی و واقعی تفاوت زیادی وجود دارد

برای کوینی و توکنی که اینده خوبی ندارد هر قیمتی گران است و برعکس. البته این جمله ایراداتی هم دارد.

معمولا بعد از جنگ است بازار شروع به رشد های خوب میکند ولی بعد از ان زمانی که معامله گران بدون استراتژی و سفته بازان وازد میشوند زمانی است که بازار بالاتر از ارزش ذاتی است و قیمتها بی جهت بالا است و باید از بازار خارج شد و بعد از رزش دوباره و در قیمت های چانه زنی وارد شد. بازار همیشه به قیمت های چانه زنی علاقه دارد و تا این سطح پایین می اید.

در زمانهایی که بازار رنج طولانی مدت دارند همه قیمت ها به جایی برمیگردند که به ان تعلق دارند.

هیچگاه نباید کوین وتوکن پرونده دار را خرید زیرا فقط سفته باز چالاک میتواند این کار را انجام دهد ولی همیشه وقتی یک پروژه پرونده دار میشود در قیمت چانه زنی قرار میگیرد و بعد پایان شروع به رشد میکند. پرونده دار بودن با شمکلات بنیادی فرق دارد

مثال: ریپل در سال 2021 پرونده دار بود ولی بحران لونا مشکلات بنیاد داشت واین دو مورد کاملا از هم مجزا هستند.

یافتن موقعیتهای ویژه امکانات و ذهنیت غیر معمول میخواهد.

چیزی به اسم نیمه تدافعی یا نیمه تهاجمی وجود ندارد زیرا این موضوع مغلطه است و تولید ناامیدی میکند و اگر کسی بگوید که نیمه است یعنی اصل موضوع را درک نکرده است به بیان دیگر نمیتوان نیمه کاسب بود. کسی که دانش و مهارت کافی ندارد نباید تهاجمی عمل کند.

باید در مقابل وسوسه ها برای تغییر استراتژی مقاوم باشیم.

یک تهاجمی باید به استراتژی و تحلیل خود پایبند باشد به اندازه توان خود وارد شود و فقط باید در قیمت چانه زنی وارد شد.

و همیشه باید استثناهای بازار را در نظر داشت و نباید دچار سردرگمی شد.

در صورتی که هریک از این مسائل و موضوعات را در نظر نگیریم یا انها را بررسی نکرده باشیم یک قدم به سفته بازی کورکورانه نزدیکتر شده ایم واگر ده مورد را در نظر نگرفته باشیم ده قدم به سفته بازی کورکورانه نزدیکتر شده ایم.

این مقاله توسط دانشجویان دانشکده ی بازار گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی نگارش یافته است و گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی نسبت به کلیه ريسك ها، تصمیمات، برداشت ها و اقدامات شما عزیزان، سلب مسئولیت می نماید و مسئولیت یا پاسخی برای معاملات دوستان نخواهد داشت.

در گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی دوره های مختلفی وجود دارد که می توان به کتاب بازاریابی در رکود، آموزش مدیریت سرمایه، دوره جامع ارزهای دیجیتال، دوره رایگان آشنایی با ارزهای دیجیتال، دوره معامله گری در بازارهای مالی، آموزش صرافی کوکوین  و تحلیل بازارهای مالی و پیش بینی اقتصاد 1401  اشاره کرد.
مقالات گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی در دسته بندی های تحلیل ارز دیجیتال، تحلیل اتریوم، تحلیل آلت کوین ها، تحلیل بیت کوین، تحلیل ریپل، تحلیل دوج کوین است.