شکسته شدن رکورد 22 ساله نرخ بهره، اقتصاد کلان و بازارهای مالی در چه وضعیتی قرار دارند؟ (30 جولای 2023)

دانلود فایل تصویری لایو 30 جولای  2023 با کیفیت عالی

دانلود فایل تصویری لایو 30 جولای 2023 با کیفیت متوسط

دانلود فایل صوتی 30 جولای 2023

اکنون در انتهای جولای 2023 نرخ بهره فدرال رزرو در بالاترین سطح 22 سال اخیر قرار گرفته است، دلار در حال قوی شدن است و اتحادیه اروپا درگیر ریسک رکود، در این جلسه قصد داریم به تحلیل و بررسی نیروهای اقتصاد کلان پرداخته تا متوجه شویم در ماه های آینده چه چیز پیش روی ما خواهد بود.

گزاره اول : ارز دولت ها در چه شرایطی هستند؟ دلار ، یورو و ...

در هفته سوم جولای شاخص دلار تا محدوده 99 واحد هم کاهش داشت، اما در هفته آخر تا محدوده 101 هم صعود کرد. هفته آخر جولای مصادف بود با جلسه 3 بانک مرکزی اروپا، آمریکا و ژاپن. در این جلسات فدرال رزرو طبق انتظارات بازار، نرخ بهره را 25 نقطه پایه افزایش داد و اکنون کران بالای بهره در عدد 5.5% ایستاده است. مقداری که از 22 سال پیش تا کنون بی سابقه بوده است. اما آیا همین افزایش بهره سبب قدرت گرفتن دلار شد؟

این طور به نظر نمی آید، به 2 دلیل، اول اینکه وقتی 98% انتظارات بازار بر افزایش 25 نقطه ای بهره بود یعنی این مقدار تماما پرایس شده بود، دوم هم اینکه لحن کنفرانس خبری پس از جلسه FOMC به نظر قویا هاوکیش نبود . از مهم ترین دلایلی که بر اساس آن می توان گفت که لحن جروم پاول همچون گذشته تهاجمی نبود ، اشاره وی به ریسک های اقتصاد و همچنین دیتاهای دیگر برای افزایش نرخ بهره در جلسات آتی بود.

پس از جلسه FOMC دیتاهای بیشتری برای اقتصاد آمریکا منتشر شد، همچون برآورد تولید ناخالص داخلی  advance GDPو آمار مدعیان بی کاری unemployment claims. که اولی بالاتر از پیش بینی ها و دومی کمتر از پیش بینی ها منتشر شد، یعنی به نوعی هر دو به نفع دلار منتشر شد. تصور بر این است علت اصلی قدرت گرفتن دلار همین اخبار بود، اما دلیل مهم تری در میان است. و آن هم مربوط به جایی خارج از آمریکا است، یعنی اتحادیه اروپا.

در انتهای هفته بانک مرکزی اروپا یا همان ECB مشابه فدرال رزرو، نرخ بهره را مطابق انتظارات 25 نقطه پایه افزایش داد. و اکنون بالاترین کران نرخ بهره ECB در مقدار 4.25%  قرار گرفته است.

اما این بانک در بیانیه خود اعلام داشت که بنا به ریسک های احتمالی رکود، ممکن است در جلسه ماه سپتامبر نرخ بهره را افزایش ندهد. در نمودار زیر مشاهده می کنیم که EUR/USD دقیقا بعد از انتشار بیانیه بود که کاهش پیدا کرد. فلذا دلیل اصلی قدرت گرفتن دلار تضعیف یورو به واسطه بیانیه ECB بوده است نه اینکه دلار به واسطه اخبار آمریکا و FED قوی شده باشد.

حال در ادامه چه می شود؟

اکنون در شرایطی قرار داریم که اگر نرخ بهره ECB و FED را مقایسه کنیم و در کنار تورم این ناحیه قرار دهیم، متوجه می شویم در صورتی که فضای سیاست گذاری اروپا برای افزایش بهره باز و فضای سیاست گذاری آمریکا بسته باشد، می تواند انتظار داشت که یورو در میان مدت تقویت شود، اما چه چیزی جلوی این امر را می گیرد؟ همان بیانیه ECB به گونه ای که انگار فضای سیاست گذاری اروپا بسته تر از آمریکا است!

موید بر این موضوع وضعیت کشور صنعتی ناحیه یورو یعنی آلمان است. آلمان در 2 فصل پیاپی تولید ناخالص داخلی با رشد منفی و نرخ بیکاری رو به افزایش داشته است،مواردی که در آمریکا دیده نمی شود و گویی رکود در اروپا محتمل تر از آمریکا است.

از طرف دیگر بانک مرکزی ژاپن هم نرخ بهره را ثابت نگه داشت، اما اعلام کرد که تغییری در نرخ بهره اوراق خزانه داری ایجاد خواهیم کرد همین باعث شد که USD/JPY سقوط کند، اما این امر مانع از قوی شدن DXY نشد، چرا که سهم 60% یورو در شاخص دلار بسیار بیشتر از سهم 13% ین هست، پس طبیعتا تضعیف یورو تاثیر بیشتری روی دلار می گذارد تا قدرت گرفتن ین.

از جمع بندی موارد فوق به نظر می آید که در کوتاه مدت می توان انتظار قوی شدن دلار را داشته باشیم به گونه ای که DXY تا محدوده 103 واحد هم رشد کند، اما این اثر کوتاه مدتی است، و در میان مدت و بلند مدت همچنان روند غالب دلار نزولی به نظر می آیند، طوری که با خنک شدن بازار کار آمریکا انتظار می رود که یورو و پوند نسبت به دلار عملکرد بهتری ثبت کرده و شاهد ایجاد کف جدید DXY در زیر محدوده 99 واحد باشیم.

گزاره دوم : نرخ بهره و نرخ تورم چه مسیری را طی خواهند کرد؟

همانطور که در بالا اشاره شد با رسیدن نرخ بهره به کران بالای 5.5% ، رکورد 22 ساله نرخ بهره در آمریکا شکسته شد. با این اتفاق تعداد زیادی از کارشناسان و اقتصاددانان از این کار انتقاد کرده و خاطر نشان کردند که ادامه چنین فرآیند هزینه های زیادی را بر اقتصاد تحمیل خواهد کرد.

از نظر نگارنده این نقد ها به جا بوده و یکی از مهم ترین دلایل آن، پربهره شدن اقتصاد است. برای درک اقتصاد پربهره لازم است به بهره واقعی اقتصاد اشاره کنیم. اگر بخواهیم بهره واقعی را محاسبه کنیم از فرمول بهره اسمی منهای تورم استفاده می کنیم.

برای محاسبه بهره واقعی می توانیم یکی از شاخص های CPI یا PCE را به عنوان نرخ تورم و FED fud rate را به عنوان بهره اسمی انتخاب کنیم هر یک از مقادیر اصلی یا هسته CPI و PCE را در مقابل نرخ بهره فدرال رزرو قرار دهیم متوجه می شویم که اکنون بهره واقعی اقتصاد مثبت است. این مثبت بودن بد نیست، بلکه اگر فاصله این 2 زیاد شود برای اقتصاد مشکل ایجاد خواهد کرد.

همچنین بر اساس فرمول بالا می توان به جای تورم، انتظارات تورمی را نیز لحاظ کرد، در نمودار های زیر یکبار بر اساس انتظارات تورمی 1 ساله دانشگاه میشیگان و یکبار بر اساس انتظارات تورمی کنفرانس بورد، نرخ بهره واقعی اقتصاد را مشاهده می کنیم.

هر دو این نمودارها تایید می کنند که اگر قرار باشد تورم به مسیر کاهشی خود ولو با سرعت کمتر ادامه دهد، نیاز نیست نرخ بهره افزایش پیدا کند. اما سوای این موضوع تاییدیه دیگری نیز صادر می کنند و آن این است که درست است که با فرض کاهش تورم نیاز به افزایش بهره نیست، اما بهره واقعی برای مدت زمانی طولانی می تواند مثبت باقی بماند. یعنی اقتصاد برای ماه ها و بیشتر می تواند پر بهره اداره شود.

تنها چیزی که مانع از طولانی شدن این زمان خواهد بود، رکود است، چه خفیف چه عمیق. و امروز علیرغم پیش بینی اغلب اقتصاد دانان نشانه هایی از رکود در آمریکا وجود ندارد، حتی بانک های بزرگ مثل JP Morgan هم نظر خود نسبت به رکود را تعدیل کرده اند. پس امروز نمی توان راجع به زمان رکود صحبت کرد، و می توان گفت که فعلا قرار است در فضای اقتصاد پربهره روزگار را سپری کنیم. و اقتصاد پربهره شرایطی است که ترجیح خانوار بر دارایی های با کیفیت و کم ریسک است تا دارایی های ریسکی، به نوعی پس انداز بر سرمایه گذاری اولویت خواهد داشت، البته تمامی اینها با فرض ثبات تورم است نه بازگشت آن. یکی از دلایلی که نگارنده تمایل به افزایش ریسک در دارایی های ریسکی ندارد همین موضوع پر بهره بودن اقتصاد است.

اما با همه اینها کماکان بخشی از انتظارات بازارها معتقد است که افزایش نرخ های بهره فدرال رزرو ادامه خواهد شد. در ادامه می خواهیم دلیل این موضوع را با هم بررسی کنیم.

فدرال رزرو 2 نقش مهم در اقتصاد دارد، اول : تورم با ثبات و کم ، دوم : تعادل در بازار کار، ایده آل این 2 می شود تورم و انتظارات تورمی در محدوده 2% و اشتغال کامل. اشتغال کامل شرایطی است که نرخ بیکاری با نرخ بیکاری طبیعی برابر باشد.نرخ بیکاری طبیعی در آمریکا 3% است و نرخ بیکاری هم 3.6% است ، فلذا می توان گفت با این همه تورم و این همه HIKE فدرال رزرو به اشتغال کامل رسیده است. و همین شرایط بازار کار است که راه فدرال رزرو را برای افزایش بعدی هم باز می کند.

قطعا که عوامل بازدارنده ای مانند رشد تولید و استرس بانکی مقابل او قرار دارند، اما تولید که هنوز منفی نشده استرس بانکی هم خیلی زیاد نیست. به گونه ای که در 28 جولای، بانک کوچک دیگری به نام Kansas heartland ورشکست شد و شرکت بیمه سپرده فدرال اداره بانک را بدست گرفت اما میزان استفاده ذخایر FDIC به قدری نیست که تغییری در دارایی های ترازنامه بانک مرکزی آمریکا ایجاد کند. پس راه برای افزایش نرخ بهره باز است، اما ماجرا به همینجا ختم نمی شود.

افزایش نرخ بهره، هزینه استقراض را افزایش می دهد. این استقراض اگر از سمت دولت باشد، با انتشار و فروش اوراق صورت میگرد، در نمودار زیر میزان بهره پرداختی دولت برای استقراض را بر تولید ناخالص داخلی اسمی تقسیم کرده ایم، این نمودار به ما می گوید که هنوز جا برای پرداخت بهره بیشتر برای استقراض وجود دارد اما به نظر کم کم به آخر بازی نزدیک می شویم و دیگر به افزایش نرخ ها نیاز نیست. متن ابزار خوبی برای توضیح این موراد نیست و پیشنهاد می شود برای توضیحات مبسوط ویدئو جلسه را مشاهده بفرمایید.

تورم چه خواهد شد؟

تا جلسه ماه سپتامبر ، 2 سری داده تورمی و داده شغلی داریم. در خصوص تورم می توانیم از شاخص های پیش رو همچون شاخص بهای تولید کننده استفاده کنیم. در نمودار زیر مشاهده می کنیم که شاخص بهای تولید کننده نشان می دهد که شاخص بهای مصرف کننده می تواند به مسیر کاهش خود ادامه دهد، اما از آنجا که شاخص بهای تولید کننده تورم بخش عرضه را نمایش می دهد، و شاخص بهای تولید کننده تورم بخش تقاضا، نمی توان گفت نتایج PPI عینا در CPI تکرار می شود. چرا که بخش تقاضا به سبب وجود درآمد و بازارکار فشرده هنوز آنقدر کند نشده است که مطابق PPI حرکت کند. تقاضا زمانی ضربه می خورد که بازار کار کند شود. پس در نتیجه PPI گزارش می دهد که CPI می تواند به کاهش خود ادامه دهد، اما با سرعت کمتر و همراه با چسبندگی.

همچنین اگر زیر دسته های شاخص بهای مصرف کننده را بررسی کنیم متوجه می شویم که بخش انرژی اثر پایه را پشت سر گذاشته و شیب کاهش آن از ماه آگوست به بعد تعدیل خواهد شد، فلذا اگر در 2 سری داده پیش رو، (در یک یا هر دو) مشاهده کردیم که تورم هسته کاهش پیدا کرد اما تورم اصلی چسبنده بود یا افزایش پیدا کرد بدانیم که دلیل اصلی آن در بخش انرژی است. در ادامه در صورتی که طی این مدت افزایشی در بیکاری و کاهشی در تورم هسته داشتیم می توانیم بگوییم که آخرین افزایش نرخ بهره در جلسه ماه جولای صورت گرفته است.

گزاره سوم : بازارها چگونه خواهند بود؟

از نظر نگارنده وجود بهره مثبت در اقتصاد ، در صورتی که به بازار کار و قسمت تقاضا ضربه وارد کند، تهدیدی برای بازارهای اکوئیتی می باشد. به گونه ای که صعود بیشتر شاخص های بازار سهام به معنی گران تلقی شدن سهام خواهد بود. در بازارهای اکوئیتی وقتی سهمی گران تلقی شود به این معنی نیست که قیمت آن باید بلافاصله کاهش پیدا کند، چرا که سهم می تواند گران تر هم بشود و سپس اصلاح قیمت صورت گیرد.

وقتی گفته می شود سهام گران است، یعنی بهتر است در دیدگاه ماکرو لول تریدینگ حجم های پرتفو مجدد مدیریت شده و وزن آن دارایی در پرتفو کاهش یابد. فلذا در چنین شرایطی برای مدیریت ریسک بهتر است با صعود بازارها به صورت پله کانی وزن این دارایی ها در سبد پرتفو سرمایه گذار کاهش یابد.علی الخصوص اگر تا اواخر سپتامبر رشد بیشتری را شاهد بودیم.

در مورد بیت کوین هم سه سناریو قیمتی مد نظر عبارتند از رنج فرسایشی-کاهشی تا اواخر آکوست، کاهش تا کانال 28 الی 26.5 ، صعود آهسته تا 32، در هر 3 حالت از نظر نگارنده بیت کوین مستعد است که بعد از طی کردن این مسیر ها سقف 32 هزار را بشکند، اما اینکه مسیرش برای شکست این عدد به چه حالت خواهد بود جای بحث دارد، فعلا بر اساس سناریو دوم مدیریت سرمایه در پیش گرفته شده است و محدوده گفته شده برای عزیزانی که قصد دارند یک پله خرید کنند محدوده مناسبی به نظر می آید.

یادآور می شود که حضور در بازار کریپتو و چشم انداز مثبت به صعود بیت کوین به منزله تشویق برای افزایش ریسک نیست، بلکه این حضور به خاطر مدیریت سرمایه قابل قبولی است که از پاییز 2022 با شما عزیزان در پیش گرفته شده است و همین موضوع فضا را برای ادامه دادن در این بازار باز گذاشته است.

از آنجا که متن ابزار مناسبی برای توضیح این موارد نیست پیشنهاد می شود حتما ویدئو قرار داده شده را تماشا بفرمایید.

توجه داشته باشید که ریسک بخش جدا ناپذیر بازارهاست، در این شرایط اقتصادی هر تحلیل و بررسی از سمت گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی صورت می گیرد جهت افزایش آگاهی، اعلام معاملات شخصی، درنظر گرفتن نیروهای بازار و بهبود قدرت تحلیل دوستان است و گروه از بابت تصمیمات مخاطب محترم سلب مسئولیت می نماید.